Een transient ischemic attack (TIA), of ministroke, is het gevolg van een tijdelijke stop in de bloedtoevoer naar de hersenen. TIA’s duren meestal maar 5 minuten, maar kunnen een teken zijn van een ernstige beroerte die volgt. Het is een medisch noodgeval.
Veel mensen zoeken geen hulp voor een TIA omdat de symptomen snel overgaan. De Centers for Disease Control and Prevention (CDC) merkt echter op dat meer dan een derde van de mensen die geen behandeling voor een TIA krijgen, krijgt binnen een jaar een ernstige beroerte.
Aanvullende statistieken suggereren dat 20% van de mensen die een TIA hebben gehad, krijgt binnen 3 maanden een beroerte, en de helft van deze gevallen gebeurt binnen 2 dagen na de TIA.
Als u de symptomen van een TIA kent en snel hulp zoekt, kunt u een ernstiger en mogelijk levensbedreigende gebeurtenis voorkomen.
In dit artikel leest u meer over wat een TIA inhoudt en welke maatregelen u moet nemen als er een optreedt.
Wat is een TIA?
Een TIA veroorzaakt vergelijkbare symptomen als een beroerte, maar is tijdelijk. De verminderde bloedtoevoer duurt meestal maar een paar seconden en de symptomen duren meestal minuten. In zeldzame gevallen kunnen ze tot een paar uur aanhouden.
TIA’s ontstaan wanneer een bloedstolsel blokkeert de bloedstroom en voorkomt dat zuurstof de hersencellen bereikt voor een korte tijd. Wanneer het stolsel breekt of verdergaat, verdwijnen de symptomen meestal. Deze gebeurtenissen duren niet lang genoeg om permanente schade aan hersencellen te veroorzaken.
De Amerikaanse beroertevereniging Mensen moeten een TIA niet negeren, omdat het een waarschuwingssignaal kan zijn voor een ernstige beroerte.
Uit statistieken blijkt dat TIA’s ongeveer 2% van de bevolking van de Verenigde Staten.
Symptomen
De symptomen van een TIA hangt ervan af welk deel van de hersenen niet voldoende bloedtoevoer krijgt.
Net als bij een ernstige beroerte kan het acroniem FAST (face, arms, speech, time) mensen helpen herinneren aan de symptomen waar ze op moeten letten:
- F = gezicht: Het oog of de mond kan aan één kant gaan hangen en de persoon kan mogelijk niet goed lachen.
- A = armen: Zwakte of gevoelloosheid in de armen kan het moeilijk maken om één of beide armen op te tillen of ze omhoog te houden.
- S = spraak: De persoon kan onduidelijk en onverstaanbaar praten.
- T = tijd: Als iemand een of meer van deze symptomen heeft, moet hij/zij onmiddellijk de hulpdiensten bellen.
De persoon kan ook hebben:
- gevoelloosheid of zwakte, vooral aan één kant van het lichaam
- plotselinge verwarring
- moeite hebben met begrijpen waar anderen het over hebben
- zichtproblemen
- duizeligheid
- problemen met coördinatie
- moeite met lopen
- een hele erge hoofdpijn
- een verlies van bewustzijn, in sommige gevallen
TIA-symptomen zijn tijdelijk. Ze kunnen een paar minuten tot een paar uur duren en verdwijnen meestal volledig na 24 uur.
Het is echter van groot belang om onmiddellijk medische hulp te zoeken als iemand symptomen heeft die kunnen wijzen op een TIA, omdat er dan een ernstige beroerte kan volgen.
Dezelfde factoren die bij een TIA leiden tot een tijdelijke vermindering van de bloedstroom, kunnen ook een beroerte veroorzaken door een langduriger verminderde bloedstroom, wat kan leiden tot permanente hersenschade.
Lees hier meer over wat u kunt doen als iemand een beroerte krijgt.
Aandoeningen met vergelijkbare symptomen
De symptomen van een TIA kunnen lijken op die van andere aandoeningen, zoals:
- meningitis
- multiple sclerose
- een hersenbloeding of ischemische beroerte
- flauwvallen door lage bloeddruk
Een nauwkeurige diagnose kan iemand helpen bij het krijgen van de juiste behandeling om het risico op een toekomstige beroerte te verkleinen, zelfs als de symptomen van de TIA al voorbij zijn.
Oorzaken
Een TIA treedt op wanneer er een verstoring is in de zuurstoftoevoer naar de hersenen. Dit kan komen door:
- atherosclerose, waarbij vetafzettingen ervoor zorgen dat de slagaders harder, dikker, smaller en minder flexibel worden
- bloedstolsels als gevolg van hartziekten, hart- en vaatziekten of een onregelmatige hartslag
- bloedstolsels als gevolg van een bloedaandoening, zoals sikkelcelziekte
- een embolie of bloedstolsel dat van elders in het lichaam is gekomen
- een luchtbel in de bloedbaan
Risicofactoren
De risicofactoren voor een TIA zijn vergelijkbaar met die voor een beroerte. Sommige hiervan zijn te voorkomen.
De volgende factoren kunnen het risico op een TIA vergroten:
- een familiegeschiedenis van beroerte of TIA hebben
- 55 jaar of ouder zijn
- bij de geboorte als man worden toegewezen
- Zwart of Spaans zijn, vergeleken met niet-Spaans blank zijn
- een hoge bloeddruk hebben
- hart- en vaatziekten hebben
- roken van tabak
- diabetes hebben
- een laag niveau van lichaamsbeweging krijgen
- een hoog cholesterolgehalte hebben
- een dieet volgen dat rijk is aan ongezonde vetten en zout
- met een hoog homocysteïnegehalte
- overgewicht of obesitas hebben
- een type hartslag hebben dat bekend staat als atriumfibrillatie
Behandeling
Behandeling hangt af van de oorzaak van de TIA. De volgende secties zullen enkele opties bekijken.
Medicijnen
Een arts kan medicijnen voorschrijven om het risico op een nieuw bloedstolsel en een ernstige beroerte te verkleinen.
De opties zijn afhankelijk van de oorzaak van de TIA, maar omvatten doorgaans:
- anti-plaatjesmedicijnen om bloedstolling te voorkomen, zoals aspirine, ticlopidine (Ticlid) en clopidogrel (Plavix)
- anticoagulantia zoals warfarine (Coumadin) en heparine, die ook helpen om bloedstolsels te voorkomen
- medicijnen om hoge bloeddruk of hypertensie te behandelen
- medicijnen om het cholesterolgehalte te helpen beheersen
- medicijnen om hartziekten te behandelen en onregelmatige hartritmes te reguleren
Al deze medicijnen kunnen bijwerkingen hebben en kunnen ook een wisselwerking met andere medicijnen hebben.
Daarom is het belangrijk dat mensen hun arts informeren over eventuele andere medicijnen die ze gebruiken, waaronder vrij verkrijgbare medicijnen, supplementen en kruidenremedies.
Als iemand bijwerkingen ervaart tijdens het gebruik van een medicijn, moet hij of zij met een arts praten. Er is mogelijk een alternatief beschikbaar.
Chirurgie
In sommige gevallen kan een arts een operatie aanbevelen om een blokkade of een deel van een beschadigde slagader te verwijderen.
Leefstijlmaatregelen en preventie
Een aantal levensstijlmaatregelen kunnen helpen het risico op een TIA of beroerte te verminderen. Deze omvatten:
- roken vermijden of stoppen
- blootstelling aan meeroken vermijden
- een voedzaam en gevarieerd dieet volgen, met veel verse groenten en fruit
- het beheersen van de inname van zout en ongezonde vetten
- Regelmatig bewegen
- het vermijden van het gebruik van recreatieve drugs
- het beheersen van het lichaamsgewicht, indien van toepassing
- na een behandelplan voor hartziekten, diabetes of andere aandoeningen
Het is verstandig om een geschikte strategie te bespreken met een zorgverlener voordat u grote veranderingen in uw levensstijl doorvoert, zoals het starten van een nieuw trainingsschema.
Diagnose
Iedereen die tekenen of symptomen van een TIA ervaart, heeft onmiddellijk medisch onderzoek nodig om erachter te komen waarom het is gebeurd en hoe herhaling of een ernstiger voorval kan worden voorkomen.
De symptomen kunnen snel overgaan en zijn mogelijk niet meer aanwezig wanneer de persoon een arts bereikt. Echter, een persoon die op dat moment aanwezig was, kan de persoon mogelijk helpen de gebeurtenis aan de arts uit te leggen.
De arts zal waarschijnlijk:
- vraag wat er is gebeurd en vraag naar eventuele aanhoudende symptomen
- Vraag hoe lang de symptomen aanhielden en hoe ze de persoon beïnvloedden
- Houd rekening met de persoonlijke en familie medische geschiedenis van het individu
- een neurologisch onderzoek uitvoeren, dat geheugen- en coördinatietests kan omvatten
Als de arts vermoedt dat iemand een TIA heeft gehad, kan hij of zij de persoon doorverwijzen naar een neuroloog voor verder onderzoek.
Mogelijke testen erbij betrekken:
- bloedonderzoeken om de bloeddruk, het cholesterolgehalte en het stollingsvermogen te controleren
- een elektrocardiogram om de elektrische activiteit en het ritme van het hart te meten
- een echocardiogram om de pompwerking van het hart te controleren
- een röntgenfoto van de borstkas om andere aandoeningen uit te sluiten
- een CT-scan om tekenen van een aneurysma, bloeding of veranderingen in de bloedvaten in de hersenen te onthullen
- een MRI-scan om schade aan de hersenen te identificeren
De arts kan de persoon ook vragen om gedurende een aantal dagen of weken een Holter-monitor te dragen om het hartritme in de loop van de tijd te meten.
Samenvatting
Wanneer iemand een TIA heeft, kunnen de symptomen slechts enkele minuten duren. Het is echter essentieel om medische hulp te krijgen, aangezien een TIA een waarschuwingssignaal kan zijn voor een ernstige beroerte.
Symptomen van een TIA zijn onder andere zwakte en gevoelloosheid aan één kant van het lichaam, hangend gezicht aan één kant en moeite met spreken. Als iemand deze symptomen ervaart, moet iemand onmiddellijk 112 bellen.
Behandelingsopties na een TIA zijn onder meer leefstijlaanpassingen en het gebruik van medicijnen om het risico op toekomstige bloedstolsels te verkleinen.
