Lilọ laisi gluten le jẹ aṣa ilera ti o tobi julọ ti ọdun mẹwa to kọja, ṣugbọn idamu wa nipa boya giluteni jẹ iṣoro fun gbogbo eniyan tabi awọn ti o ni awọn ipo iṣoogun kan.
O han gbangba pe diẹ ninu awọn eniyan yẹ ki o yago fun awọn idi ilera, gẹgẹbi awọn eniyan ti o ni arun celiac tabi aibikita.
Sibẹsibẹ, ọpọlọpọ ninu aye ilera ati ilera ni imọran pe gbogbo eniyan yẹ ki o tẹle ounjẹ ti ko ni giluteni, boya wọn ni ailagbara tabi rara.
Eyi ti yorisi awọn miliọnu eniyan lati fi gluten silẹ ni ireti ti sisọnu iwuwo, imudarasi iṣesi wọn, ati di alara lile.
Sibẹsibẹ, o le ṣe iyalẹnu boya awọn ọna wọnyi jẹ atilẹyin nipasẹ imọ-jinlẹ.
Nkan yii sọ fun ọ boya giluteni buru pupọ fun ọ.
Awọn akoonu
Kini giluteni?
Bi o tilẹ jẹ pe a maa n kà ni agbo-ara kan, giluteni jẹ ọrọ apapọ ti o tọka si ọpọlọpọ awọn oriṣiriṣi awọn ọlọjẹ (prolamins) ti a ri ni alikama, barle, rye, ati triticale (agbelebu laarin alikama ati rye) ().
Orisirisi awọn prolamins wa, ṣugbọn gbogbo wọn ni ibatan ati ni awọn ẹya ati awọn ohun-ini kanna. Awọn prolamins pataki ni alikama pẹlu gliadin ati glutenin, lakoko ti ọkan pataki ninu barle jẹ hordein ().
Awọn ọlọjẹ Gluteni, gẹgẹbi glutenin ati gliadin, jẹ rirọ pupọ, eyiti o jẹ idi ti awọn oka ti o ni giluteni dara fun ṣiṣe akara ati awọn ọja ti a yan.
Ni otitọ, afikun giluteni ni irisi ọja ti o ni erupẹ ti a npe ni giluteni alikama pataki nigbagbogbo ni a ṣafikun si awọn ọja ti a yan lati mu agbara, idagbasoke ati igbesi aye selifu ti ọja ti pari.
Awọn oka ati awọn ounjẹ ti o ni giluteni jẹ ipin nla ti , pẹlu ifoju gbigbemi ni awọn ounjẹ Oorun ni ayika 5 si 20 giramu fun ọjọ kan ().
Awọn ọlọjẹ Gluteni jẹ sooro pupọ si awọn enzymu protease ti o fọ awọn ọlọjẹ ninu apa ounjẹ rẹ.
Tito nkan lẹsẹsẹ amuaradagba ti ko pe ngbanilaaye awọn peptides - awọn iwọn nla ti amuaradagba, eyiti o jẹ awọn bulọọki ile ti amuaradagba - lati kọja nipasẹ awọ inu ifun kekere rẹ sinu iyoku ti ara rẹ.
Eyi le fa awọn idahun ti ajẹsara ti a ti tọka si ni nọmba awọn ipo ti o ni ibatan si giluteni, gẹgẹbi arun celiac ().
Abajọ
Gluteni jẹ ọrọ jeneriki fun ẹbi ti awọn ọlọjẹ ti a npe ni prolamins. Awọn ọlọjẹ wọnyi jẹ sooro si tito nkan lẹsẹsẹ eniyan.
Ifarada Gluteni
Oro naa tọka si awọn oriṣi mẹta ti awọn ipo ().
Botilẹjẹpe awọn ipo atẹle ni diẹ ninu awọn ibajọra, wọn yatọ pupọ ni awọn ofin ipilẹṣẹ, idagbasoke, ati bibi.
Celiac arun
Arun Celiac jẹ arun autoimmune iredodo ti o fa nipasẹ jiini mejeeji ati awọn ifosiwewe ayika. O kan to 1% ti awọn olugbe agbaye.
Bibẹẹkọ, ni awọn orilẹ-ede bii Finland, Meksiko ati awọn olugbe kan pato ni Ariwa Afirika, itankalẹ naa jẹ ti o ga pupọ - ni ayika 2-5% (,).
O jẹ arun onibaje ti o ni nkan ṣe pẹlu lilo awọn cereals ti o ni giluteni ninu awọn eniyan ti o ni itara. Botilẹjẹpe arun celiac jẹ ọpọlọpọ awọn ọna ṣiṣe ninu ara rẹ, a gba pe o jẹ rudurudu iredodo ti ifun kekere.
Gbigbe awọn irugbin wọnyi ni awọn eniyan ti o ni arun celiac ba awọn enterocytes jẹ, eyiti o jẹ awọn sẹẹli ti o ni ifun inu kekere rẹ. Eyi nyorisi ibajẹ ifun, malabsorption ti ounjẹ, ati awọn aami aiṣan bii pipadanu iwuwo ati igbuuru ().
Awọn ifarahan miiran ti arun celiac pẹlu ẹjẹ, osteoporosis, awọn ailera iṣan, ati awọn arun awọ-ara, gẹgẹbi dermatitis. Sibẹsibẹ ọpọlọpọ awọn eniyan ti o ni arun celiac le ma ni awọn aami aisan eyikeyi (,).
Aisan naa jẹ ayẹwo nipasẹ biopsy oporoku - ti a kà si "boṣewa goolu" fun ayẹwo ayẹwo arun celiac - tabi nipasẹ awọn ayẹwo ẹjẹ fun awọn genotypes pato tabi awọn egboogi. Lọwọlọwọ, arowoto nikan fun arun na ni yiyọkuro lapapọ ti giluteni ().
Ẹhun alikama
Ẹhun alikama jẹ wọpọ julọ ninu awọn ọmọde, ṣugbọn o tun le kan awọn agbalagba. Awọn eniyan ti o ni awọn aleji alikama ni idahun ajẹsara ajeji si awọn ọlọjẹ kan pato ninu alikama ati awọn ọja alikama ().
Awọn aami aisan le wa lati inu ríru kekere si aiyẹwu ati anafilasisi ti o lewu-aye - eyiti o le fa iṣoro mimi - lẹhin jijẹ alikama tabi simi iyẹfun alikama.
Ẹhun alikama yatọ si arun celiac, ati pe o ṣee ṣe lati ni awọn ipo mejeeji.
Ẹhun alikama ni a maa n ṣe ayẹwo nipasẹ awọn aleji nipa lilo ẹjẹ tabi awọn idanwo awọ.
Ti kii-celiac giluteni ifamọ
Awọn eniyan ti o pọju ṣe ijabọ awọn aami aisan lẹhin jijẹ giluteni, paapaa ti wọn ko ba ni arun celiac tabi aleji alikama ().
Non-celiac (NCGS) ni a ṣe ayẹwo nigbati eniyan ko ni ọkan ninu awọn ipo ti o wa loke ṣugbọn o tun ni awọn aami aisan ifun ati awọn aami aisan miiran - gẹgẹbi awọn efori, rirẹ ati irora apapọ - nigbati wọn ba jẹ gluten ().
Arun Celiac ati aleji alikama gbọdọ wa ni pipaṣẹ nigbati o ba n ṣe iwadii NCGS nitori awọn aami aisan naa ni lqkan ni gbogbo awọn ipo wọnyi.
Gẹgẹbi awọn eniyan ti o ni arun celiac tabi aleji alikama, awọn eniyan ti o ni NCGS ṣe ijabọ awọn aami aisan ti o dara si nigbati wọn ba tẹle ounjẹ ti ko ni giluteni.
Abajọ
Ifarada Gluteni tọka si arun celiac, aleji alikama ati CGS. Botilẹjẹpe diẹ ninu awọn aami aisan ni lqkan, awọn ipo wọnyi ni awọn iyatọ nla.
Awọn olugbe miiran ti o le ni anfani lati ounjẹ ti ko ni giluteni
Iwadi ti fihan pe atẹle ounjẹ ti ko ni giluteni jẹ doko ni idinku awọn aami aisan ti o ni ibatan si awọn ipo pupọ. Diẹ ninu awọn amoye tun ti sopọ mọ idena ti awọn arun kan.
Aisan autoimmune
Awọn imọ-jinlẹ pupọ wa si idi ti giluteni le fa tabi buru si awọn arun autoimmune, gẹgẹbi Hashimoto's thyroiditis, iru àtọgbẹ 1, arun Grave, ati arthritis rheumatoid.
Iwadi fihan pe awọn arun autoimmune pin awọn jiini ti o wọpọ ati awọn ipa ọna ajẹsara pẹlu .
Molecular mimicry jẹ ilana ti a ti daba bi ọna nipasẹ eyiti giluteni bẹrẹ tabi mu arun autoimmune pọ si. Eyi jẹ nigbati antijeni ajeji – nkan ti o ṣe agbega esi ajẹsara - pin awọn ibajọra pẹlu awọn antigens ninu ara rẹ ().
Njẹ awọn ounjẹ ti o ni awọn antigens ti o jọra le ja si iṣelọpọ ti awọn ajẹsara ti o fesi pẹlu antijeni ti a mu ati awọn ara ti ara rẹ ().
Ni otitọ, arun celiac ni nkan ṣe pẹlu ewu ti o ga julọ ti nini awọn arun autoimmune miiran ati pe o wọpọ julọ ni awọn eniyan ti o ni awọn arun autoimmune miiran ().
Fun apẹẹrẹ, itankalẹ arun celiac ni ifoju pe o to awọn igba mẹrin ti o ga julọ ninu awọn eniyan ti o ni Hashimoto's thyroiditis – arun autoimmune – ju ni gbogbogbo ().
Nitorinaa, ọpọlọpọ awọn ijinlẹ fihan pe ounjẹ ti ko ni giluteni ni anfani ọpọlọpọ awọn eniyan ti o ni awọn arun autoimmune ().
Awọn ipo miiran
Gluteni tun ti ni asopọ si awọn arun inu, gẹgẹbi (IBS) ati arun ifun iredodo (IBD), eyiti o pẹlu arun Crohn ati ulcerative colitis ().
Ni afikun, o ti han lati paarọ awọn kokoro arun ikun ati ki o pọ si ijẹẹmu ifun ninu awọn eniyan pẹlu IBD ati IBS ().
Nikẹhin, iwadi fihan pe awọn ounjẹ ti ko ni gluten ni anfani fun awọn eniyan ti o ni awọn ipo miiran, gẹgẹbi fibromyalgia, endometriosis, ati schizophrenia ().
Abajọ
Ọpọlọpọ awọn ijinlẹ ṣe asopọ giluteni si ibẹrẹ ati ilọsiwaju ti awọn arun autoimmune ati fihan pe yago fun o le jẹ anfani fun awọn ipo miiran, pẹlu IBD ati IBS.
Ṣe o yẹ ki gbogbo eniyan yago fun giluteni?
O han gbangba pe ọpọlọpọ awọn eniyan, gẹgẹbi awọn ti o ni arun celiac, CNS, ati awọn arun autoimmune, ni anfani lati inu ounjẹ ti ko ni giluteni.
Sibẹsibẹ, ko ṣe akiyesi boya gbogbo eniyan, laibikita ipo ilera, yẹ ki o yi awọn aṣa jijẹ wọn pada.
Ọpọlọpọ awọn imọran ti ni idagbasoke lati ṣe alaye idi ti ara eniyan le ma ni anfani lati mu gluten. Diẹ ninu awọn iwadii daba pe awọn ọna ṣiṣe ti ounjẹ eniyan ko ti wa lati da iru tabi iye awọn ọlọjẹ ọkà ti o wọpọ ni awọn ounjẹ ode oni.
Ni afikun, diẹ ninu awọn ijinlẹ fihan ipa ti o ṣeeṣe fun awọn ọlọjẹ alikama miiran, gẹgẹbi (awọn oriṣi awọn carbohydrates kan pato), awọn inhibitors amylase trypsin, ati agglutinins germ alikama, ni idasi si awọn ami aisan ti o jọmọ CNS. .
Eyi ṣe imọran idahun ti ibi idiju diẹ sii si alikama ().
Nọmba awọn eniyan ti o yago fun giluteni ti pọ si ni pataki. Fun apẹẹrẹ, awọn data AMẸRIKA lati inu Iwadi Ilera ti Orilẹ-ede ati Iwadii Ounjẹ (NHANES) fihan pe itankalẹ ti yago fun diẹ sii ju ilọpo mẹta lati 2009 si 2014 ().
Ninu awọn eniyan ti o ni NCGS ti a royin ti o gba idanwo iṣakoso, ayẹwo nikan ni a fi idi rẹ mulẹ ni isunmọ 16–30% (,).
Sibẹsibẹ, nitori awọn idi fun awọn aami aiṣan NCGS jẹ aimọ pupọ ati idanwo fun NCGS ko ti ni pipe, nọmba awọn eniyan ti o le dahun ni odi si gluten jẹ aimọ ().
Lakoko ti o wa ni titẹ ti o han gbangba ni ilera ati aye ilera lati yago fun gluten fun ilera gbogbogbo - eyiti o ni ipa lori olokiki ti giluteni - ẹri ti o dagba tun wa pe itankalẹ ti NCGS n pọ si.
Lọwọlọwọ, ọna kan ṣoṣo lati mọ boya iwọ yoo ni anfani ti ara ẹni lati inu ounjẹ ti ko ni giluteni lẹhin ti o ṣe idajọ arun celiac ati aleji alikama ni lati yago fun giluteni ati atẹle awọn aami aisan rẹ.
Abajọ
Lọwọlọwọ, idanwo igbẹkẹle fun NCGS ko si. Ọna kan ṣoṣo lati rii boya iwọ yoo ni anfani lati inu ounjẹ ti ko ni giluteni ni lati yago fun giluteni ati ṣetọju awọn aami aisan rẹ.
Kini idi ti ọpọlọpọ eniyan lero dara julọ
Awọn idi pupọ lo wa ti ọpọlọpọ eniyan fi ni irọrun lori ounjẹ ti ko ni giluteni.
Ni akọkọ, yago fun giluteni ni gbogbogbo pẹlu idinku gbigbemi giluteni, bi o ti rii ni ọpọlọpọ awọn ounjẹ ti a ti ni ilọsiwaju, gẹgẹbi ounjẹ yara, awọn ọja didin, ati awọn woro irugbin suga.
Awọn ounjẹ wọnyi kii ṣe gluten nikan, ṣugbọn nigbagbogbo tun ga ni awọn kalori, suga ati awọn ọra ti ko ni ilera.
Ọpọlọpọ eniyan sọ pe wọn padanu iwuwo ati pe wọn ni irora apapọ diẹ lori ounjẹ ti ko ni giluteni. O ṣeese pe awọn anfani wọnyi ni a sọ si iyasoto ti awọn ounjẹ ti ko ni ilera.
Fun apẹẹrẹ, awọn ounjẹ ti o ga ni awọn carbohydrates ti a ti sọ di mimọ ati awọn sugars ti ni asopọ si ere iwuwo, rirẹ, irora apapọ, iṣesi kekere, ati awọn iṣoro ounjẹ ounjẹ, gbogbo awọn aami aisan ti o ni asopọ si NCGS (, , ,).
Ni afikun, awọn eniyan nigbagbogbo rọpo awọn ounjẹ ti o ni giluteni pẹlu awọn aṣayan alara lile, gẹgẹbi awọn ẹfọ, awọn eso, awọn ọra ti ilera, ati awọn ọlọjẹ, eyiti o le ṣe igbelaruge ilera ati ilera.
Ni afikun, awọn aami aiṣan ti ounjẹ le ni ilọsiwaju nitori idinku gbigbe awọn eroja miiran ti o wọpọ, gẹgẹbi awọn FODMAPs (awọn carbohydrates ti o fa awọn ọran ti ounjẹ nigbagbogbo bi bloating ati gaasi) ().
Botilẹjẹpe ilọsiwaju ninu awọn aami aiṣan lori ounjẹ ti ko ni giluteni le jẹ ibatan si NCGS, awọn ilọsiwaju wọnyi le tun jẹ nitori awọn idi ti a ṣe akojọ loke tabi apapọ awọn meji.
Abajọ
Gige awọn ounjẹ ti o ni giluteni le mu ilera dara fun awọn idi pupọ, diẹ ninu eyiti ko ni ibatan si giluteni.
Njẹ ounjẹ yii jẹ ailewu?
Botilẹjẹpe ọpọlọpọ awọn alamọdaju ilera daba bibẹẹkọ, atẹle ounjẹ ti ko ni ounjẹ gluten jẹ oye, paapaa fun awọn eniyan ti ko nilo dandan.
Gige alikama ati awọn irugbin miiran tabi awọn ọja ti o ni giluteni kii yoo ni awọn ipa ilera ti ko dara, niwọn igba ti awọn ọja wọnyi ti rọpo pẹlu awọn ounjẹ onjẹ.
Gbogbo awọn eroja ti o wa ninu awọn oka ti o ni giluteni, gẹgẹbi awọn vitamin B, okun, zinc, iron ati potasiomu, le ni rọọrun rọpo nipasẹ titẹle ilana ti o ni iwontunwonsi ti o ni awọn ẹfọ, awọn eso, awọn ọra ti o ni ilera ati awọn orisun amuaradagba ti ounjẹ.
Ṣe awọn ọja ti ko ni giluteni ni ilera bi?
O ṣe pataki lati ṣe akiyesi pe nitori pe ohun kan jẹ free gluten ko tumọ si pe o ni ilera.
Ọpọlọpọ awọn ile-iṣẹ n ta awọn kuki ti ko ni giluteni, awọn akara, ati awọn ounjẹ miiran ti a ti ni ilọsiwaju bi alara lile ju awọn ẹlẹgbẹ wọn ti o ni giluteni lọ.
Ni otitọ, iwadi kan rii pe 65% ti awọn ara ilu Amẹrika ro pe awọn ounjẹ ti ko ni giluteni jẹ alara lile, ati 27% yan lati jẹ wọn ().
Botilẹjẹpe awọn ọja ti ko ni giluteni ti han lati jẹ anfani fun awọn ti o nilo wọn, wọn ko ni ilera ju awọn ti o ni giluteni ninu.
Ati pe lakoko ti o tẹle ounjẹ ti ko ni giluteni jẹ ailewu, ranti pe eyikeyi ounjẹ ti o dale lori awọn ounjẹ ti a ṣe ilana ko ṣeeṣe lati ni awọn anfani ilera eyikeyi.
Ni afikun, a tun ṣe iyalẹnu boya gbigba ti ounjẹ yii jẹ anfani fun ilera eniyan laisi ifarada.
Bi iwadi ni agbegbe yii ṣe n dagbasoke, o ṣee ṣe pe ibasepọ laarin giluteni ati ipa rẹ lori ilera gbogbogbo yoo ni oye daradara. Titi di igba naa, iwọ nikan ni o le pinnu boya yago fun o jẹ anfani fun awọn iwulo ti ara ẹni.
Abajọ
Botilẹjẹpe o jẹ ailewu lati tẹle ounjẹ ti ko ni giluteni, o ṣe pataki lati mọ pe awọn ọja ti a ṣe ilana laisi giluteni ko ni ilera ju awọn ti o ni giluteni ninu.
Laini isalẹ
Tẹle ounjẹ ti ko ni giluteni jẹ iwulo fun diẹ ninu ati yiyan fun awọn miiran.
Ibasepo laarin giluteni ati ilera gbogbogbo jẹ idiju ati iwadi ti nlọ lọwọ.
Gluteni ti ni asopọ si autoimmune, ounjẹ ounjẹ ati awọn iṣoro ilera miiran. Botilẹjẹpe awọn eniyan ti o ni awọn rudurudu wọnyi yẹ tabi yẹ ki o yago fun giluteni, ko ṣiyemeji boya ounjẹ ti ko ni giluteni ni anfani fun eniyan laisi aibikita.
Niwọn igba ti ko si idanwo deede fun ailagbara ati yago fun giluteni ko ṣe awọn eewu ilera, o le gbiyanju lati rii boya o jẹ ki o ni irọrun.
