8 meaʻai e sili ona lelei lou soifua maloloina mata
O lau vaai atonu o le mea sili lea ona taua o ou sane e lima.
O le soifua maloloina o mata e o faatasi ma le soifua maloloina atoa, ae o nai meaʻai e taua tele mo ou mata.
O nei mea'ai e fesoasoani i le fa'atumauina o galuega mata, puipuia ou mata mai le malamalama leaga, ma fa'aitiitia ai le fa'atupuina o fa'ama'i fa'aletausaga.
O mea'ai ia e 8 e manuia ai ou mata.
Va'aiga lautele o fa'ama'i mata masani
E fa'atupula'ia lou fa'ama'i mata i le matua. O faʻamaʻi mata sili ona taatele e aofia ai:
- Fa'ata. O se tulaga e pogisa ai ou mata. O fa'ama'i fa'aletausaga ose mafua'aga autu lea o le fa'aletonu o le va'ai ma le tauaso i le lalolagi atoa.
- Maʻi suka ole retinopathy. Fa'atasi ma le ma'i suka ma le mafua'aga autu o le fa'aletonu o le va'ai ma le tauaso, e tupu a'e le retinopathy pe a fa'aleagaina e le toto maualuga le toto toto i lau mata.
- Fa'ama'i mata mago. O se tulaga e fa'ailogaina i le le lava o le sua o loimata, e mafua ai ona mago ou mata ma o'o atu ai i le fa'aletonu ma fa'afitauli o le va'ai.
- Glaucoma. O se vaega o faʻamaʻi e faʻaalia i le faʻasolosolo faʻasolosolo o lou neura mata, lea e tuʻuina atu faʻamatalaga vaaia mai mata i le faiʻai. O le glaucoma e mafai ona mafua ai le leaga o le vaai po'o le tauaso.
- Macular degeneration. O le macula o le vaega tutotonu o lou retina. O le macular degeneration o le matua (AMD) o se tasi lea o mafuaʻaga autu o tauaso i atunuu atiaʻe.
E ui lava o lou lamatiaga i nei faʻamaʻi e faʻalagolago i se vaega i luga o au kene, o au meaʻai e mafai foi ona faia se sao taua.
FAAMATALAGA
O fa'ama'i mata'utia o mata o fa'ama'i, fa'aletonu mata, glaucoma ma le ma'isuka retinopathy. O lou a'afiaga o le atia'e o nei fa'ama'i e fa'alagolago i lou matua, genetics, ma'i tumau ma le olaga.
1. Vitamini A
o se tasi o mafuaaga taatele o tauaso i le lalolagi atoa ().
O lenei vaitamini e taua tele mo le faatumauina o sela photosensitive i ou mata, e taʻua foi o photoreceptors.
Afai e le lava le vaitamini A, e mafai ona e maua le tauaso i le po, mata mago, poʻo ni tulaga sili atu ona ogaoga, e faʻatatau i le ogaoga o lou le atoatoa ().
O le vaitamini A e na'o mea'ai a manu e maua. O nei mea e aofia ai le ate, fuamoa ma meaʻai susu.
Peita'i, e mafai fo'i ona e maua mai le vaitamini A mai vaila'au fa'ato'aga e ta'ua o le provitamin A carotenoids, e maua i le tele o fuala'au 'aina ma fualaau faisua.
Provitamin A carotenoids e maua i le averesi e tusa ma le 30% o le faitau aofaʻi o vitamini A manaʻomia. O le sili ona aoga o nei mea o le beta-carotene, lea e maua i le tele o mea i le kale, spinach ma kāloti ().
FAAMATALAGA
O le le lava o le vaitamini A e mafai ona mafua ai le tauaso i le po ma mata mago. O le vaitamini A e na'o mea'ai a manu e maua, ae e mafai e lou tino ona fa'aliliuina nisi o carotenoids e fa'atatau i la'au i le vaitamini A.
2-3. Lutein ma Zeaxanthin
o ni antioxidants samasama carotenoid e ta'ua o macular pigments.
O lo'o fa'atumauina i totonu o le macula, o le vaega tutotonu o lou mata, o se vaega o sela fa'amama malamalama i le puipui pito i tua o lou mata.
O le lutein ma le zeaxanthin e galue e fai ma puipui masani. E talitonuina latou te faia se sao taua i le puipuia o ou mata mai ().
O suʻesuʻega faʻatonutonu e faʻaalia ai o le taumafaina o le lutein ma le zeaxanthin e faʻatusatusa i latou maualuga i lau retina ().
O se suʻesuʻega faʻapitoa i tagata matutua ma matutua matutua na maitauina o le taumafaina o le 6 mg o le lutein ma / poʻo le zeaxanthin i le aso e faʻaitiitia ai le lamatiaga o le AMD.
Na maua foi e tagata suʻesuʻe o i latou na faʻaaogaina le tele o le lutein ma le zeaxanthin e 43% le maualalo o le lamatiaga o le faʻaleagaina o mata nai lo i latou na faʻatauina itiiti ().
Peitaʻi, e lē atoatoa ona ōgatusa faamaoniga. O se su'esu'ega fa'ata'ita'iga o su'esu'ega su'esu'e e ono o lo'o fa'ailoa mai ai o le lutein ma le zeaxanthin na'o le puipuia mai le AMD tuai, ae le o lona amataga o le atina'e ().
Lutein ma le zeaxanthin e masani ona maua faʻatasi i meaʻai. Spinach, Swiss chard, kale, pasili, pistachios ma pi lanumeamata o nisi ia o punaoa sili ().
E le gata i lea, o fuamoa fuamoa, sana suamalie, ma vine mumu atonu e mauoa i le lutein ma le zeaxanthin ().
O le mea moni, o fuamoa fuamoa ua manatu o se tasi o puna sili ona lelei ona o lo latou gaʻo maualuga. O carotenoids e sili atu ona mitiia pe a 'ai faatasi ma ga'o, o lea e sili ai le fa'aopoopoina o le suāu'u maloloina i lau salati fualaau faisua (, , ).
FAAMATALAGA
Ole maualuga ole lutein ma le zeaxanthin e ono fa'aitiitia ai lou a'afia i fa'ama'i mata, e pei o le pa'u o le mata ma le fa'ata.
4. Omega-3 fatty acids
O le filifili umi EPA ma le DHA e taua mo le soifua maloloina o mata.
O le DHA e maua i le tele o mea i lau retina, lea e mafai ona fesoasoani i le faatumauina o galuega mata. E taua foi mo le tuputupu aʻe o le faiʻai ma le mata i le taimi o tamaiti laiti. O le mea lea, o le le lava o le DHA e mafai ona faʻaleagaina ai le vaʻai, aemaise lava i tamaiti (, , , ).
Ua faaalia foʻi e molimau e ono aogā i tagata e mago mata (, , , ).
O se su'esu'ega i tagata e mago mata na maua ai o le ave o le EPA ma le DHA i aso ta'itasi mo le tolu masina e matua fa'aitiitia ai fa'ailoga mata matutu e ala i le fa'ateleina o le sua o loimata ().
Ole Omega-3 fatty acids e mafai foi ona fesoasoani e puipuia isi faʻamaʻi mata. O se su'esu'ega o tagata matutua ma tagata matutua e maua i le ma'isuka na maua ai le ave a itiiti ifo ma le 500 mg o le filifili umi omega-3 i aso uma e mafai ona fa'aitiitia ai le lamatiaga o le ma'isuka retinopathy ().
I se faʻatusatusaga, o omega-3 fatty acids e le o se togafitiga lelei mo le AMD ().
Ole puna'ai sili ole EPA ma le DHA ole i'a ga'o. E le gata i lea, o faʻaopoopoga omega-3 e maua mai iʻa poʻo microalgae e avanoa lautele.
FAAMATALAGA
O le mauaina o le tele ole filifili umi ole omega-3 fatty acids EPA ma le DHA mai i'a ga'o po'o mea fa'aopoopo e ono fa'aitiitia ai le lamatiaga o le tele o fa'ama'i mata, aemaise o mata mago.
5. Gamma-linolenic acid
Gamma-linolenic acid (GLA) o se ga'o ga'o omega-6 o lo'o maua i ni vaega laiti i taumafa fa'aonaponei.
E le pei o le tele o isi ga'o omega-6, o le GLA e foliga mai e iai ni mea totino (, ).
O puna'oa sili o le GLA o le suauu evening primrose ma le suauu fetu.
O nisi fa'amaoniga e fa'ailoa mai ai o le fa'aaogaina o le suāu'u evening primrose e mafai ona fa'aitiitia ai fa'ailoga mata mago.
O se su'esu'ega fa'atonutonu fa'afuase'i na tu'uina atu ai i fafine e matutu mata se fua o aso ta'itasi o le suāu'u primrose afiafi ma le 300 mg o le GLA. O le suʻesuʻega na faʻaalia ai o latou faʻailoga na faʻaleleia i luga o le 6-masina vaitaimi ().
FAAMATALAGA
GLA, lea e maua i le tele o le suauʻu primrose afiafi, e mafai ona faʻaitiitia ai faʻamaoniga o le mata mago.
6. Vitamini C
E manaʻomia e ou mata le tele o antioxidants, sili atu nai lo le tele o isi totoga.
O le antioxidant e foliga mai e sili ona taua, e ui o suʻesuʻega faʻatonutonu i lana matafaioi i le soifua maloloina o mata e le lava.
O le maualuga o le vaitamini C e maualuga atu i le vai malie o le mata nai lo se isi lava sua o le tino. Aqueous humor o le sua lea e tumu ai le pito pito i fafo o lou mata.
Ole maualuga ole vitamini C ile vai malie e fa'atatau tonu ile mea'ai. I se isi faaupuga, e mafai ona e faʻateleina lona faʻatonuga e ala i le faʻaaogaina o mea faaopoopo poʻo le 'ai (, ).
O su'esu'ega su'esu'e e fa'aalia ai o tagata e maua i le fa'ama'i e masani ona maualalo le tulaga o le antioxidant. Ua fa'ailoa mai fo'i o tagata o lo'o inu vaitamini C fa'aopoopo e itiiti lava le fa'ama'i (, ).
E ui o le vaitamini C e foliga mai o loʻo faia se sao puipuia i ou mata, e le o manino pe o faʻaopoopoga e maua ai faʻamanuiaga faaopoopo mo i latou e le o faʻaletonu.
Ole tele ole vaitamini C e maua ile tele o fualaau 'aina ma fualaau faisua, e aofia ai pepa, fualaau suamalie, kale, ma le broccoli ().
FAAMATALAGA
Ole vaitamini C e mana'omia mo le soifua maloloina o ou mata, ma o le lava o lenei antioxidant e mafai ona puipuia mai fa'ama'i.
7. Vitamini E
o se vaega o ga'o-soluble antioxidants e puipuia ai ga'o ga'o mai fa'ama'i leaga.
Talu ai o lau retina e maualuga le maualuga o ga'o ga'o, o le lava vitamini E e taua mo le soifua maloloina lelei o mata ().
E ui ina ogaoga le le lava o le vaitamini E e mafai ona oo atu ai i le pa'u o le retinal ma le tauaso, e le o manino pe maua e supplements faamanuiaga faaopoopo pe afai ua lava au meaai (, ).
O se tasi au'ili'iliga ua ta'u mai ai o le taumafaina o le sili atu i le 7 mg o le vaitamini E i aso ta'itasi e mafai ona fa'aitiitia ai lou fa'alavelave i fa'ama'i fa'atasi tausaga e 6% ().
I se fa'atusatusaga, o su'esu'ega fa'atonutonu fa'afuase'i e fa'ailoa mai ai e le fa'agesegese pe taofia fo'i le fa'agasologa o fa'ama'i fa'ama'i (cataracts).
O mea'ai sili ona lelei o le vaitamini E e aofia ai fatu o le sunflower ma suau'u fualaau faisua e pei o le suauu fatu ().
FAAMATALAGA
O le le lava o le Vitamin E e mafai ona o'o atu ai i le fa'aleagaina o le va'ai ma le tauaso. Mo i latou e le o fa'aletonu, o mea fa'aopoopo e ono le maua ai se fa'amanuiaga fa'aopoopo.
8. metala paʻepaʻe
O ou mata e iai le maualuga o le zinc ().
o se vaega o le tele o enzymes taua, e aofia ai le superoxide dismutase, lea e galue o se antioxidant.
E foliga mai o loʻo aʻafia foi i le faʻavaeina o lanu vaʻaia i lau retina. Mo lenei mafuaʻaga, o le le lava o le zinc e mafai ona taʻitaʻia ai le po ().
I se su'esu'ega se tasi, na tu'uina atu i tagata matutua matutua macular degeneration ni fa'aopoopoga o le zinc. Na faʻagesegese le faʻaleagaina o latou mata ma sili atu le lelei o latou vaʻai nai lo i latou na mauaina se placebo ().
Peita'i, e mana'omia nisi su'esu'ega a'o le'i faia ni fa'ai'uga mautu.
O le zinc faanatura e aofia ai faisua, aano o manufasi, fatu maukeni ma pinati ().
FAAMATALAGA
O le zinc e iai sona sao taua i le gaioiga o mata. O se su'esu'ega ua fa'ailoa mai e fa'apea o mea fa'aopoopo e ono fa'agesegese ai le vave fa'atupuina o le macular degeneration i tagata matutua.
Le laina pito i lalo
O masaniga ola maloloina, e pei o taumafa maloloina ma faʻamalositino masani, e mafai ona fesoasoani e puipuia le tele o faʻamaʻi tumau, e aofia ai maʻi mata.
O le lava o mea'ai o lo'o lisi atu i luga e mafai ona fesoasoani e fa'aitiitia lou lamatiaga. O isi e mafai foi ona faia se sao i le soifua maloloina o mata.
Ae ui i lea, aua le tuulafoaia le vaega o totoe o lou tino. O se mea'ai e tausia ai lou soifua maloloina e ono fa'aola lelei ai fo'i ou mata.