Lemons ma limes o nisi ia o fualaau suamalie sili ona lauiloa i le lalolagi.
E ui lava e tele a latou mea e tutusa ai, ae e matua ese foi.
Lisi o mea
O lenei tusiga o loʻo iloiloina ai mea tutusa ma eseesega i le va o tipolo ma limes. O lea e te iloa tonu ai le mea e fai pe a tu'uina atu e le ola ia oe se tasi.
O a tipolo ma limes?
O tipolo ma limes o ituaiga ia e lua o fualaau aina, e ui ina eseese le kenera, ae e vavalalata.
O nisi tagata popoto e talitonu na faia le tipolo e pei o se paluga o le lime ma le citron - o se fua citrus lapopoa e mafiafia pa'u. Peita'i, ua na'o se tasi lea o le tele o a'oa'oga fa'atupu ().
Tipolo ma limes - faatasi ai ma moli, tangerines, ma citrons - e aofia i le vaega lautele o fualaau suamalie.
Lemoni ma limes ua ola nei i le lalolagi atoa. Ae ui i lea, tipolo - sa taʻua muamua o Lala tipolo - e masani ona ola i le tau feololo, ae limes - poʻo Citrus aurantifolia - sili ona ola i totonu o le teropika ma vaega laiti ().
O tipolo ma limes fou ma gaosia e fa'aaogaina i le tele o pisinisi eseese.
O fualaau 'aina nei e lua ua lauiloa ona o le oona ma le oona oona ma e maua i le tele o mea taumafa i le lalolagi atoa. E mafai ona fa'aoga i le kuka, fa'asaoina o mea'ai pe na'o le fa'aopoopoina o le tofo.
O tipolo ma limes e masani ona faʻaaogaina mo mea teuteu ma togafitiga. O lo'o aofia ai fo'i i le tele o mea fa'amama fale mo a latou manogi ma mea fa'ama'i.
aotelega
Tipolo ma limes o ituaiga e lua o fualaau suamalie o loʻo faʻaaogaina i le tele o meaʻai, vailaʻau, ma faʻaoga fale.
E tele mea e tutusa ai
E ui o le tipolo ma le limes e matua'i eseese fua, e tutusa uiga tutusa, ae maise lava pe a o'o i le aoga o mea'ai ma le manuia o le soifua maloloina.
E tutusa lelei mea taumafa
O le 3,5-aunese (100-gram) o fuala'au 'aina e maua mai ai mea'ai nei ():
tipolo | Limesi | |
Calories | 29 | 30 |
Pa'a | 9 kalama | 11 kalama |
Fiber | 3 kalama | 3 kalama |
tele | 0 kalama | 0 kalama |
Polotini | 1 kalama | 1 kalama |
Vitamin C | 88% o le RDI | 48% o le RDI |
Fer | 3% o le RDI | 3% o le RDI |
Potassium | 4% o le RDI | 3% o le RDI |
Vitamin B6 | 4% o le RDI | 2% o le RDI |
Vitamini B9 (folate) | 3% o le RDI | 2% o le RDI |
I le tulaga o le macronutrient anotusi - carbohydrates, proteins ma gaʻo - tipolo ma limes e matua tutusa lava ma limes lea e maua ai le taʻitaʻia itiiti i carbohydrates ma kalori.
O tipolo e maua mai ai le sili atu nai lo limes, ae o mea uma e lua e maua ai se sao taua o lenei vaitamini.
I le aotelega, o le tipolo e ofoina atu teisi maualuga atu o vitamini ma minerale, e aofia ai le potassium, folate, ma le vitamini B6.
Faasoa atu nisi o faamanuiaga tau soifua maloloina
O faiga fa'aleaganu'u fa'aleaganu'u ua iloa le fa'aogaina o fua o le citrus - e pei o tipolo ma limes - mo a latou fa'amanuiaga fa'afoma'i ().
Vitamini C - o se tasi o meaʻai autu o loʻo maua i nei fua o le citrus - ua lauiloa i ona uiga faʻasaʻo ma e tele sona sao i le tausia lelei o le soifua maloloina ().
O fua o le citrus o loʻo iai foi le tele o isi mea faʻapipiʻi o loʻo iai le antioxidant, anti-inflammatory and antibacterial properties ().
O le tele o suʻesuʻega e fautua mai ai o nei mea faʻapipiʻi e mafai ona faia se sao i le puipuia o maʻi fatu ma nisi ituaiga o kanesa, e aofia ai le kanesa o le susu ma le colon (, , , ).
O se suʻesuʻega i isumu na matauina o le citric acid - o se mea faʻapitoa o loʻo maua i fualaau suamalie - e iai se puipuiga mai le mumū i le faiʻai ma le ate ().
Ae ui i lea, o suʻesuʻega ile aoga faʻafomaʻi ma vailaʻau o le tipolo ma limes o loʻo faʻatapulaʻa nei i suʻesuʻega manu ma suʻega.
Mulimuli ane, e manaʻomia nisi suʻesuʻega e iloa ai pe mafai e nei fualaʻau ona togafitia lelei tulaga o tagata.
aotelega
Tipolo ma limes e tutusa i latou meaʻai paleni. O lo'o iai fo'i le tele o fa'aputuga o la'au e tasi e mafai ona faia se sao i le fa'aitiitia o le mumū ma le puipuia o nisi fa'ama'i.
Eseese tofo ma foliga
E ui lava e tele mea e tutusa ai tipolo ma limes, ae e iai foʻi eseesega eseese.
Eseesega faaletino
Masalo o se tasi o eseesega sili ona manino i le va o tipolo ma limes o latou foliga vaaia.
O tipolo e masani ona lanu samasama, ae o limes e masani ona lanu meamata. Ae ui i lea, o nisi ituaiga o limes e lanu samasama aʻo latou matua, ma faʻafaigofie ai le faʻavasegaina.
Limes foi e laiti ma lapotopoto nai lo tipolo. E mafai ona eseese le lapopoa, ae e masani lava e 1 i le 2 inisi (3 i le 6 senitimita) le lautele.
A fa'atusatusa, e foliga mai e 7 i le 12 senitimita (2 i le 4 inisi) le lautele ma sili atu oval pe oblong i foliga.
Eseesega o Tofo
I le tulaga o le tofo, o nei fua citrus e lua e tutusa. E fa'a'a'ai uma, ma o le 'ai na'o ia fua e tasi e ono i'u ai i foliga fa'afefe tutusa.
Ae ui i lea, o tipolo e masani ona suamalie teisi, ae o limes e masani ona suamalie.
O le limes e fa'amatalaina i nisi taimi e sili atu le 'a'ona nai lo le tipolo, ae atonu e sili atu ona fa'atatau i lona oona. E eseese fo'i lenei manatu e fa'atatau i lou tofo ta'ito'atasi.
aotelega
O tipolo e masani lava ona suamalie ma lapoa nai lo limes, ae o limes e laiti ma sili atu ona oona.
E ese teisi le fa'aogaina o mea'ai
A o'o i le kuka, e fa'aoga tutusa uma ia mea.
E fai uma fa'aopoopoga lelei i fa'auga salati, sosi, marinades, meainu ma cocktails. O le fea mea e te filifilia e fa'atatau i le tofo o le mea'ai.
Talu ai ona o le limes e sili atu ona oona, e masani ona faʻapolopolo mo meaʻai suamalie, aʻo le suamalie o le tipolo e faʻaaogaina i mea lautele i meaʻai suamalie ma suamalie.
Ia manatua e le o se tulafono faigata ma vave - e iai lava tuusaunoaga. Mo se faʻataʻitaʻiga, o le lime o le fetu lea o meainu suamalie e pei o le margaritas poʻo le lime. E mafai fo'i ona maua i mea'ai suamalie e pei o pai lime ki.
Ae, i le tulaga masani, e sili atu ona e vaʻai i tipolo i ipu suamalie nai lo limes.
O nei ituaiga o citrus e lua e mafai ona faʻaaogaina i le tele o faʻaaliga kuka e aunoa ma le faʻaleagaina o le ipu, ae e taua le faʻatumauina o le paleni o tofo suamalie i lou mafaufau.
E ui e leai se filifiliga e leaga, atonu e sili atu le tasi nai lo le isi, e fuafua i lau ipu.
aotelega
I le kuka, o tipolo ma limes e masani ona faʻaaogaina i le auala lava e tasi. Ae ui i lea, e le masani ona faʻaaogaina limes i mea suamalie ona o lo latou oona.
Le laina pito i lalo
Tipolo ma limes o fualaau suamalie lauiloa e lua e ofoina atu le tele o filifiliga mo kuka, vailaʻau, ma faʻaoga aoga.
Limes e laiti, lapotopoto, ma lanu meamata, a'o tipolo e masani ona lapopo'a, fa'atusa oval, ma samasama susulu.
I mea'ai, e toetoe lava a tutusa ma fa'asoa le tele o fa'amanuiaga fa'alesoifua maloloina.
O fua uma e lua e suamalie ma oona, ae o le tipolo e foliga mai e suamalie, ae o le lime e sili atu le oona. O nei eseesega o tofo e masani lava ona mafua ai a latou faʻaoga eseese i kuka.