Lisi o mea
Vitamini ole la
O le vaitamini D e ta'ua i nisi taimi o le "vaitamini o le la" aua e gaosia e le pa'u e tali atu i le la. O se vaitamini e solu ga'o i totonu o se aiga o mea fa'afefiloi e aofia ai vitamini D-1, D-2 ma le D-3.
E maua fua e lou tino le vaitamini D pe a pa'i sa'o ile la. E mafai fo'i ona e maua e ala i nisi mea'ai ma mea'ai fa'aopoopo e fa'amautinoa ai le lava o le vaitamini i lou toto.
Vitamin D e tele ana galuega taua. Masalo o le mea e sili ona taua o le faʻatonutonuina o le calcium ma le phosphorus absorption ma le faʻafaigofieina o galuega masani a le tino puipuia. O le lava o le vaitamini D e taua tele mo le tuputupu aʻe masani ma le atinaʻeina o ponaivi ma nifo, faʻapea foʻi ma le faʻaleleia atili o le tetee atu i nisi o faʻamaʻi.
Afai e le lava le vaitamini D i lou tino, e te ono tupu a'e ni faaletonu o ponaivi e pei o ponaivi vaivai (osteomalacia) po'o ponaivi gau (osteoporosis).
E tolu isi fa'amanuiaga fa'ate'ia o vaitamini D.
1.
Vitamin D e tetee atu i faʻamaʻi
I le faaopoopo atu i ona aoga autu, o suʻesuʻega e taʻu mai ai o le vitamini D e mafai foi ona faia se sao i:
- faʻaitiitia lou lamatiaga o le tele o le sclerosis, e tusa ai ma se suʻesuʻega 2006 na lolomiina i le Tusitala a le American Medical Association
- faʻaitiitia le lamatiaga o le atiaʻe o maʻi fatu, e tusa ai ma suʻesuʻega 2008 na lomia i totonu Faʻasologa
- fesoasoani e faʻaitiitia le lamatiaga o le atiaʻe o le flu, e tusa ai ma se suʻesuʻega na lomia i le 2010 i le Amerika Journal of Clinical Nutrition
2
Vitamin D e fa'aitiitia ai le atuatuvale
O suʻesuʻega ua faʻaalia ai o le vitamini D e mafai ona faia se sao taua i le faʻatonutonuina o lagona ma puipuia ai le atuatuvale. I se suʻesuʻega se tasi, na iloa ai e saienitisi o tagata faʻavaivai na mauaina vitamini D supplements na matauina le faʻaleleia o latou faʻailoga.
I se isi suʻesuʻega o tagata e iai le fibromyalgia, na maua ai e tagata suʻesuʻe o le le atoatoa o le vitamini D na sili atu ona taatele i tagata na mafatia foi i le popole ma le atuatuvale.
3
Vitamini D e fa'ateleina le pa'u mamafa
Mafaufau e fa'aopoopo mea'ai vaitamini D i au mea'ai pe afai o lo'o e taumafai e fa'aitiitia le mamafa po'o le puipuia o le ma'i fatu. E mafai ona e mauaina se filifiliga tele o vitamini D supplements ile Amazon.com.
I se suʻesuʻega se tasi, o tagata o loʻo ave i aso taʻitasi le calcium ma le vaitamini D faʻaopoopoga na mafai ona faʻaitiitia le mamafa nai lo mataupu o loʻo ave se faʻaopoopoga placebo. Fai mai saienitisi o mea faaopoopo o le calcium ma le vaitamini D e i ai se aafiaga e taofia ai le fia'ai.
I se isi suʻesuʻega, o tagata lapoʻa mamafa na inu i aso taʻitasi vitamini D faʻaopoopo na faʻaleleia atili ai o latou faʻamaʻi fatu.
E tatau ona e faaeteete
faaletonu
E tele mea e mafai ona a'afia ai lou gafatia e mitiia le vaitamini D mai le la. O mea nei e aofia ai:
- Le i ai i se nofoaga e maualuga le filogia
- Fa'aoga le la
- Fa'aalu le tele o le taimi i totonu
- Nofo i aai tetele e poloka ai e fale le la
- E pogisa le pa'u. (O le maualuga o le melanin, o le itiiti ifo o le vaitamini D e mafai e le paʻu ona mitiia).
O nei mea e mafua ai le le lava o le vitamini D i le faʻatupulaia o le numera o tagata. O le mea lea e taua ai le maua mai o nisi o lau vaitamini D mai puna e ese mai le susulu o le la.
O faʻamaoniga o le le lava o le vitamini D i tagata matutua e aofia ai:
vaivai, tiga ma tiga ma lagona lautele o le le lelei
- tiga ogaoga ponaivi po o maso po o vaivaiga e ono mafua ai le faigata ona a'e faasitepu, tu i luga mai le fola po o se nofoa maualalo, po o le savali ma ni laasaga mamafa
gau o le popole, aemaise i vae, pelvis ma suilapalapa
E mafai e foma'i ona fa'amaonia le le lava o le vaitamini D e ala i le faia o se su'ega toto faigofie. Afai e iai sau fa'aletonu, e mafai e lau foma'i ona fa'atonu ni x-ray e siaki ai le malosi o ou ponaivi.
Afai e maua oe i le faaletonu o le vaitamini D, e foliga mai o le a fautuaina lau fomaʻi e te inu i aso taʻitasi vaitamini D supplements. Afai e ogaoga lou le atoatoa, e mafai ona latou fautuaina fualaau vitamini D maualuga poʻo vai. E te maua foi le vaitamini D mai le la ma le mea'ai e te 'ai.
Meaʻai
puna o vaitamini D
E itiiti mea'ai e iai vaitamini D fa'alenatura. Mo lenei mafuaʻaga, o nisi meaʻai e faʻamalosia. O lona uiga ua fa'aopoopo le vaitamini D. Mea'ai e iai le vaitamini D e aofia ai:
- sāmani
- sardines
- fuamoa fuamoa
- ula
- susu (fa'atamaoaigaina)
- cereals (fa'atamaoaigaina)
- yogurt (fa'atamaoaigaina)
- sua moli (fa'atamaoaigaina)
E mafai ona faigata ona lava le vaitamini D i aso ta'itasi e ala i le pa'u o le la ma na'o mea'ai; e mafai la ona fesoasoani le taumafaina o vaitamini D supplements.
manatu
e fia le tele e te mana'omia?
Ole aofa'i ole vaitamini D e mana'omia mo le soifua maloloina lelei ua avea ma autu o finauga. O suʻesuʻega lata mai ua faʻaalia ai e te manaʻomia le tele o vaitamini D nai lo le mea na mafaufauina muamua. Ole maualuga ole toto ole toto masani e amata ile 50 i le 100 micrograms ile desiliter. Fa'alagolago ile maualuga ole toto, atonu e te mana'omia nisi vaitamini D.
O le Inisetiute o Mea'ai ma Fa'asaienisi Fa'ato'aga tu'uina atu fautuaga fou e fa'atatau i iunite fa'avaomalo (IU) i le aso. IU ose ituaiga masani o fua mo vailaʻau ma vaitamini. E fesoasoani le IU i tagata atamamai e fuafua le fua fautuaina, oona ma tulaga le atoatoa mo tagata taʻitoʻatasi.
E tasi le IU e le tutusa mo ituaiga vaitamini taitasi. O le IU e fuafua i le aofaʻi o mea e maua ai se aafiaga i lou tino. O IU fautuaina mo vitamini D o:
- tamaiti ma talavou: 600 IU
- tagata matutua e oʻo atu i le 70 tausaga: 600 IU
- tagata matutua i luga ole 70 tausaga: 800 IU
- fafine maʻitaga poʻo fafine faʻasusu: 600 IU
E mafai e le Healthline ma a matou paaga ona maua se vaega o tupe maua pe afai e te faia se faʻatau e faʻaaoga ai se soʻotaga i luga.