हजारो वर्षांपासून, काळी मिरी जगभरातील मुख्य घटक आहे.
सहसा "मसाल्यांचा राजा" असे म्हटले जाते, हे मूळ भारतीय वनस्पतीच्या वाळलेल्या, कच्च्या फळापासून येते पाईपर निग्राम. संपूर्ण काळी मिरी आणि काळी मिरी सामान्यतः स्वयंपाकात वापरली जातात (
पदार्थांमध्ये चव जोडण्याव्यतिरिक्त, काळी मिरी एक अँटिऑक्सिडेंट म्हणून कार्य करू शकते आणि विविध प्रकारचे आरोग्य फायदे प्रदान करू शकते.
हा लेख काळी मिरी, त्याचे फायदे, साइड इफेक्ट्स आणि स्वयंपाकासंबंधी वापरांसह परीक्षण करतो.
सामुग्री सारणी
आरोग्य लाभ देऊ शकतात
काळी मिरीमधील संयुगे-विशेषतः त्यातील सक्रिय घटक, पाइपरिन-पेशींच्या नुकसानीपासून संरक्षण करू शकतात, पोषक शोषण सुधारू शकतात आणि पचनाच्या समस्यांना मदत करू शकतात (, ).
एक शक्तिशाली अँटिऑक्सिडेंट
अनेक अभ्यास दाखवतात की काळी मिरी तुमच्या शरीरात अँटिऑक्सिडंट म्हणून काम करते (,).
फ्री रॅडिकल्स म्हटल्या जाणार्‍या अस्थिर रेणूंमुळे होणाऱ्या पेशींच्या नुकसानाशी लढा देणारी संयुगे आहेत.
निकृष्ट आहार, सूर्यप्रकाश, धुम्रपान, प्रदूषक इत्यादींचा परिणाम म्हणून मुक्त रॅडिकल्स तयार होतात.
चाचणी-ट्यूब अभ्यासात असे आढळून आले की काळी मिरी अर्क शास्त्रज्ञांनी फॅटी तयारी () मध्ये उत्तेजित केलेल्या मुक्त रॅडिकल्समुळे झालेल्या नुकसानाच्या 93% पेक्षा जास्त प्रतिकार करण्यास सक्षम होते.
उंदरांवरील आणखी एका अभ्यासात असे आढळून आले आहे की, काळी मिरी आणि पिपेरिनच्या उपचारांमुळे उंदरांना सामान्य आहार दिल्यास मुक्त रॅडिकल्सची पातळी कमी होते ().
शेवटी, मानवी पेशींमधील चाचणी ट्यूब अभ्यासात असे आढळून आले की काळी मिरी अर्क कर्करोगाच्या विकासाशी संबंधित 85% पेशींचे नुकसान थांबविण्यास सक्षम होते ().
पिपेरिन सोबत, काळी मिरीमध्ये इतर दाहक-विरोधी संयुगे असतात - लिमोनेन आणि बीटा-कॅरियोफिलीन या आवश्यक तेलेसह - जे जळजळ, पेशींचे नुकसान आणि रोगापासून संरक्षण करू शकतात (
जरी काळी मिरीचे अँटिऑक्सिडंट प्रभाव आशादायक असले तरी, संशोधन सध्या चाचणी-ट्यूब आणि प्राण्यांच्या अभ्यासापुरते मर्यादित आहे.
पोषक तत्वांचे शोषण वाढवते
काळी मिरी काही फायदेशीर पोषक आणि संयुगे यांचे शोषण आणि कार्य सुधारू शकते.
विशेषतः, ते वाढवू शकते - लोकप्रिय दाहक-विरोधी मसाल्यातील सक्रिय घटक हळद (
एका अभ्यासात असे आढळून आले आहे की 20 मिग्रॅ पाईपरीन 2 ग्रॅम क्युरक्यूमिन सोबत घेतल्याने मानवी रक्तातील कर्क्यूमिनची उपलब्धता 2000% नी सुधारते (
संशोधनात असेही दिसून आले आहे की काळी मिरी बीटा-कॅरोटीनचे शोषण सुधारू शकते - भाज्या आणि फळांमध्ये आढळणारे एक संयुग ज्यामध्ये तुमचे शरीर बदलते (,).
बीटा-कॅरोटीन एक शक्तिशाली अँटिऑक्सिडंट म्हणून कार्य करते जे पेशींच्या नुकसानाशी लढा देऊ शकते, हृदयरोगासारख्या रोगांना प्रतिबंधित करते (
निरोगी प्रौढांमधील 14 दिवसांच्या अभ्यासात असे आढळून आले की 15 मिलीग्राम बीटा-कॅरोटीन 5 मिलीग्राम पाइपरिनसह घेतल्याने बीटा-कॅरोटीनच्या रक्त पातळीमध्ये एकट्या बीटा-कॅरोटीन () च्या तुलनेत लक्षणीय वाढ होते.
पचन सुधारू शकते आणि अतिसार टाळता येऊ शकते
काळी मिरी पोटाच्या निरोगी कार्यास प्रोत्साहन देऊ शकते.
विशेषत:, काळी मिरी खाल्ल्याने तुमच्या स्वादुपिंडात आणि आतड्यांमधील एन्झाईम्स सोडण्यास उत्तेजित होऊ शकते जे चरबी आणि कर्बोदके पचण्यास मदत करतात (
प्राण्यांच्या अभ्यासातून असे दिसून आले आहे की काळी मिरी तुमच्या पचनसंस्थेतील स्नायूंच्या उबळांना प्रतिबंधित करून अतिसार टाळू शकते आणि (,
खरं तर, प्राण्यांच्या आतड्यांसंबंधी पेशींच्या अभ्यासात असे आढळून आले की शरीराच्या वजनाच्या 4,5 मिलीग्राम प्रति पौंड (10 मिग्रॅ प्रति किलो) डोसमध्ये पाइपरिन उत्स्फूर्त आतड्यांसंबंधी आकुंचन रोखण्यासाठी, सामान्य अतिसारविरोधी औषध, लोपेरामाइडशी तुलना करता येते. (, ).
गॅस्ट्रिक फंक्शनवर त्याच्या सकारात्मक प्रभावामुळे, खराब पचन आणि अतिसार ग्रस्त लोकांसाठी काळी मिरी उपयुक्त ठरू शकते. तथापि, मानवांमध्ये अधिक संशोधन आवश्यक आहे.
सारांश
काळी मिरी आणि त्याचे सक्रिय संयुग पाइपरिनमध्ये शक्तिशाली अँटिऑक्सिडेंट क्रियाकलाप असू शकतात, विशिष्ट पोषक आणि फायदेशीर संयुगे शोषण सुधारतात आणि पाचक आरोग्य सुधारतात. तरीही, अधिक संशोधन आवश्यक आहे.
धोके आणि संभाव्य दुष्परिणाम
काळी मिरी मानवी वापरासाठी अन्न आणि स्वयंपाक () मध्ये वापरल्या जाणार्‍या ठराविक प्रमाणात सुरक्षित मानली जाते.
प्रति डोस 5 ते 20 मिलीग्राम पाइपरिन असलेले पूरक देखील सुरक्षित असल्याचे दिसून येते, परंतु या क्षेत्रातील संशोधन मर्यादित आहे (
तथापि, मोठ्या प्रमाणात काळी मिरी खाणे किंवा जास्त प्रमाणात पूरक आहार घेतल्यास अवांछित दुष्परिणाम होऊ शकतात, जसे की घसा किंवा पोटात जळजळ होणे (
याव्यतिरिक्त, काळी मिरी लक्षणे कमी करण्यासाठी वापरल्या जाणार्‍या अँटीहिस्टामाइन्ससह काही औषधांचे शोषण आणि उपलब्धता वाढवू शकते (
हे असमाधानकारकपणे शोषलेल्या औषधांसाठी उपयुक्त ठरू शकते, परंतु यामुळे इतरांचे धोकादायकरित्या उच्च शोषण देखील होऊ शकते.
तुम्हाला तुमच्या काळी मिरीचे सेवन वाढवायचे असल्यास किंवा पाइपरिन सप्लिमेंट्स घ्यायचे असल्यास, तुमच्या आरोग्य सेवा प्रदात्याशी संभाव्य औषधांच्या परस्परसंवादाबद्दल खात्री करा.
सारांश
स्वयंपाक करताना वापरल्या जाणार्‍या काळी मिरी आणि 20 मिलीग्राम पर्यंत पाइपरिन असलेले पूरक पदार्थ सुरक्षित असल्याचे दिसून येते. तथापि, काळी मिरी औषधांचे शोषण सुधारू शकते आणि विशिष्ट औषधांच्या संयोजनात सावधगिरीने वापरली पाहिजे.
पाककृती वापर
तुम्ही तुमच्या आहारात अनेक प्रकारे काळी मिरी समाविष्ट करू शकता.
काळी मिरी किंवा संपूर्ण काळी मिरी ग्राइंडरसह जारमध्ये ठेवणे किराणा दुकाने, बाजार आणि ऑनलाइनमध्ये सामान्य आहे.
मांस, भाज्या, सॅलड ड्रेसिंग, सूप, स्ट्राइ-फ्राईज, पास्ता आणि बरेच काही मध्ये चव आणि मसाला घालण्यासाठी पाककृतींमध्ये घटक म्हणून काळी मिरी वापरा.
मसालेदार स्पर्शासाठी तुम्ही स्क्रॅम्बल्ड अंडी, टोस्ट, फळे आणि डिप्समध्ये चिमूटभर काळी मिरी देखील घालू शकता.
मसाल्यांचा वापर करून मॅरीनेड बनवण्यासाठी, 1/4 कप (60 मिली) ऑलिव्ह ऑइलमध्ये 1/2 चमचे काळी मिरी, 1/2 चमचे मीठ आणि थोडेसे तुमच्या आवडीचे मसाले मिसळा. चवदार डिश शिजवण्यापूर्वी हे मॅरीनेड मासे, मांस किंवा भाज्यांवर ब्रश करा.
थंड, कोरड्या जागी साठवल्यावर काळी मिरीचे शेल्फ लाइफ दोन ते तीन वर्षांपर्यंत असू शकते.
सारांश
काळी मिरी हा एक बहुमुखी घटक आहे जो मांस, मासे, अंडी, सॅलड्स आणि सूपसह विविध पाककृतींमध्ये जोडला जाऊ शकतो. हे बहुतेक किराणा दुकानात उपलब्ध आहे.
तळ ओळ
काळी मिरी जगातील सर्वात लोकप्रिय मसाल्यांपैकी एक आहे आणि ते प्रभावी आरोग्य फायदे देऊ शकतात.
काळी मिरीमधील सक्रिय घटक, पाइपरिन, मुक्त रॅडिकल्सशी लढा देऊ शकतो आणि पचन सुधारू शकतो आणि फायदेशीर संयुगांचे शोषण करू शकतो.
काळी मिरी सामान्यतः स्वयंपाक करताना आणि पूरक म्हणून सुरक्षित मानली जाते, परंतु विशिष्ट औषधांचे शोषण लक्षणीयरीत्या वाढवू शकते आणि या प्रकरणांमध्ये सावधगिरीने वापरली पाहिजे.
तथापि, बहुतेक लोकांसाठी, काळी मिरी आपल्या जेवणात चव जोडण्याचा आणि काही आरोग्य फायद्यांचा आनंद घेण्याचा एक सोपा मार्ग आहे.
