Maherin’ny 2 000 taona lasa izay, i Hippocrates, rain’ny fitsaboana maoderina, dia nanoro hevitra fa ny aretina rehetra dia manomboka ao amin’ny tsinay.
Na dia niaritra fitsapana mafy aza ny sasany tamin’ny fahendreny, dia mety hanontany tena ianao raha marina amin’io lafiny io.
Ity lahatsoratra ity dia milaza aminao ny zavatra rehetra tokony ho fantatrao momba ny fifandraisana misy eo amin'ny tsinay sy ny risika aretina.
Ny votoatiny
Ny loza ateraky ny aretina sy ny tsinay
Na dia diso hevitra aza i Hippocrate dia nilaza izany rehetra Ny aretina dia manomboka ao amin'ny tsinay, ny porofo dia mampiseho fa maro ny aretina metabolika mitaiza.
Ny bakteria amin'ny tsinainao sy ny fahamendrehan'ny fonon'ny tsinay dia misy fiantraikany mafy amin'ny fahasalamanao. ().
Araka ny fanadihadiana maro, ny vokatra bakteria tsy ilaina antsoina hoe endotoxine dia mety miditra ao amin'ny tsinainao indraindray ary miditra amin'ny lalan-drà ().
Ny rafi-kery fanefitrao avy eo dia mahafantatra ireo molekiola vahiny ireo ary manafika azy ireo, izay mitarika ho amin'ny areti-mifindra ().
Ny sasany dia mihevitra fa io areti-mifindra vokatry ny sakafo io dia mety hiteraka insuline sy ireo singa mifandraika amin'ny insuline amin'ny diabeta karazany 2 sy ny matavy loatra. Inoana ihany koa fa miteraka aretina aty matavy izany.
Farafaharatsiny, ny areti-mifindra dia mifamatotra mafy amin'ny aretina lehibe indrindra eran-tany (, , ).
Na izany aza, tadidio fa mitombo haingana ity sehatry ny fikarohana ity ary mety havaozina amin'ny ho avy ny teoria ankehitriny.
Abstract
Na dia tsy ny aretina rehetra aza no manomboka ao amin'ny tsinay, maro ny toe-javatra metabolika mitaiza no heverina ho vokatry na voataonan'ny areti-mifindra amin'ny tsinay.
Ny vokatry ny mamaivay mitaiza
Ny inflammation dia ny valintenin'ny rafi-kery fanefitrao manoloana ireo vahiny mpanafika, poizina, na fahasimban'ny sela.
Ny tanjony dia ny hanampy ny vatanao hanafika ireo mpanafika tsy ilaina ireo ary hanomboka hanamboatra rafitra simba.
Amin'ny ankapobeny dia heverina ho zavatra tsara ny areti-mifindra mahery vaika (fohy), toy ny aorian'ny kaikitry ny bibikely na ratra. Raha tsy misy izany, dia mety hiditra mora foana amin'ny vatanao ny pathogens toy ny bakteria sy viriosy, ka miteraka aretina na fahafatesana mihitsy aza.
Na izany aza, karazana mamaivay iray hafa - antsoina hoe aretina mitaiza, ambany na rafitra - dia mety hanimba satria maharitra izany, mety hisy fiantraikany amin'ny vatanao manontolo, ary mamely ny selan'ny vatanao (, ).
Mety hirehitra, ohatra, ny lalan-dranao, toy ny lalan-drànao, toy ny ao amin'ny atidohanao (, ).
Ny fivontosan'ny rafitra mitaiza ankehitriny dia heverina ho mpamadika ny sasany amin'ireo aretina lehibe indrindra eran-tany ().
Anisan'izany ny matavy loatra, aretim-po, diabeta karazany 2, aretin'ny metabolika, aretin'i Alzheimer, fahaketrahana sy ny maro hafa (, , , , ).
Na izany aza, ny tena antony mahatonga ny mamaivay mitaiza amin'izao fotoana izao dia tsy fantatra.
Abstract
Ny inflammation dia ny valintenin'ny rafi-kery fanefitrao manoloana ireo vahiny mpanafika, poizina ary fahasimban'ny sela. Ny fivontosana mitaiza - mahatafiditra ny vatanao iray manontolo - dia heverina ho antony mahatonga ny aretina lehibe maro.
Endotoxins sy ny tsinay mitete
Ny tsinainao dia fonenan'ny bakteria an'arivo tapitrisany – fantatra amin'ny anarana hoe flora tsinay ().
Na dia mahasoa aza ny sasany amin'ireo bakteria ireo, ny hafa kosa tsy. Vokatr'izany, ny isan'ny bakteria amin'ny tsinay dia mety hisy fiantraikany lehibe amin'ny fahasalamanao ara-batana sy ara-tsaina ().
Ny rindrin'ny selan'ny bakteria sasany amin'ny tsinay - antsoina hoe bakteria Gram-negatif - dia misy lipopolysaccharides (LPS), molekiola lehibe fantatra amin'ny anarana hoe endotoxins (, ).
Ireo akora ireo dia mety miteraka fihetseham-po amin'ny biby. Mandritra ny otrikaretina bakteria mahery vaika dia mety miteraka tazo, fahaketrahana, fanaintainan'ny hozatra ary na dia fahatafintohinana septika aza izy ireo.
Fanampin'izany, ireo akora ireo indraindray dia afaka mivoaka avy ao amin'ny tsinay mankany amin'ny lalan-drà, na tsy tapaka na aorian'ny sakafo (, ).
Ny endotoxine dia azo entina ao amin'ny lalan-drà miaraka amin'ny tavin-tsakafo na mandalo amin'ny fihaonan-dàlana henjana izay heverina fa manakana ny zavatra tsy ilaina tsy hiditra amin'ny fonon'ny tsinay (, ).
Rehefa mitranga izany, dia manetsika ny sela immune izy ireo. Na dia kely loatra aza ny fatran'izy ireo ka miteraka soritr'aretina toy ny tazo, dia avo loatra izy ireo mba hamporisihana ny areti-maso maharitra, miteraka olana rehefa mandeha ny fotoana (, ).
Noho izany, ny fitomboan'ny tsinay - na ny tsinay mitete - dia mety ho rafitra fototra ao ambadiky ny areti-mifindra vokatry ny sakafo.
Rehefa mitombo avo 2 ka hatramin'ny in-3 avo kokoa noho ny mahazatra ny haavon'ny endotoxine ao amin'ny ranao, dia fantatra amin'ny anarana hoe metabolic endotoxemia () io aretina io.
Abstract
Ny bakteria sasany ao amin'ny tsinay dia misy singa mandarin'ny sela antsoina hoe lipopolysaccharides (LPS) na endotoxine. Ireo dia mety hirotsaka ao amin'ny vatanao ary hiteraka areti-maso.
Sakafo tsy ara-pahasalamana sy endotoxemia
Maro ny fanadihadiana momba ny endotoxemia manindrona endotoxine ao amin'ny ràn'ny biby sy ny olona fitsapana, izay hita fa miteraka haingana ny fanoherana ny insuline - singa manan-danja amin'ny aretin'ny metabolika sy ny diabeta karazana 2 ().
Izany koa dia mitarika ho amin'ny fitomboana eo no ho eo amin'ny marika mamaivay, izay manondro fa ny mamaivay ny mamaivay dia navitrika ().
Fanampin'izany, ny fikarohana biby sy olombelona dia manondro fa ny fihinanana sakafo tsy ara-pahasalamana dia mety hitarika amin'ny endotoxine avo lenta.
Ny fandinihana biby dia manoro hevitra fa ny fihinanana sakafo matavy maharitra dia mety miteraka endotoxemia, ary koa ny areti-maso, ny fanoherana ny insuline, ny matavy loatra, ary ny aretina metabolika vokatr'izany (, , ).
Toy izany koa, tamin'ny fanadihadiana natao tamin'ny olona iray volana tamin'ny olona salama 8, ny sakafo tandrefana mahazatra dia nahatonga ny fitomboan'ny 71% amin'ny endotoxine amin'ny rà, raha nihena 31% ny haavon'ny olona nanaraka ny sakafo ambany matavy ().
Maro ny fanadihadiana natao tamin'ny olombelona no nahatsikaritra fa mitombo ny haavon'ny endotoxine aorian'ny sakafo tsy mahasalama, anisan'izany ny crème madio, ary koa ny sakafo matavy sy antonony (, , , , ).
Na izany aza, satria ny ankamaroan'ny sakafo matavy na sakafo dia misy gliosida voadio sy akora voahodina, ireo vokatra ireo dia tsy tokony hatao amin'ny ankapobeny amin'ny sakafo mahasalama sy matavy mifototra amin'ny sakafo tena izy ary ahitana fibre be dia be.
Ny mpikaroka sasany dia mino fa ny gliosida voadio dia mampitombo ny bakteria mamokatra endotoxine sy ny fifindran'ny tsinay, izay mampitombo ny fihanaky ny endotoxine ().
Ny fandalinana maharitra momba ny gidro nomena sakafo avo lenta dia manohana io hevitra io ().
Ny gluten koa dia mety hampitombo ny fatran'ny tsinay noho ny fiantraikany amin'ny molekiola famantarana zonulin (, ).
Ny tena antony ara-tsakafo mahatonga ny endotoxemia dia tsy fantatra amin'izao fotoana izao. Raha ny marina, maro ny antony mety hitranga - tafiditra amin'ny singa sakafo, ny firafitry ny bakteria amin'ny tsinay, ary ny antony maro hafa.
Abstract
Ny fandinihana ny biby sy ny olombelona dia mampiseho fa ny fihinanana tsy ara-pahasalamana dia mety hampitombo ny endotoxine ao amin'ny ranao, izay mety hitarika aretina metabolika.
Ny tsipika ambany
Maro ny aretina metabolika mitaiza no heverina fa manomboka ao amin'ny tsinay, ary ny fivontosana maharitra dia heverina ho hery mitarika.
Ny areti-mifindra vokatry ny endotoxine bakteria dia mety ho ny fifandraisana tsy hita eo amin'ny sakafo tsy ara-pahasalamana, ny matavy loatra ary ny aretina metabolika mitaiza.
Na izany aza dia sarotra be ny fivontosana mitaiza, ary vao manomboka mikaroka ny fomba ifandraisan'ny mamaivay sy ny sakafo ny mpahay siansa.
Azo inoana fa ny fahasalamana ankapobeny amin'ny sakafonao sy ny fomba fiainanao dia misy fiantraikany amin'ny mety hisian'ny areti-maso maharitra sy ny toe-javatra mifandraika amin'izany, fa tsy noho ny antony ara-tsakafo tokana.
Noho izany, mba hihazonana ny fahasalamanao sy ny tsinay dia tsara kokoa ny mifantoka amin'ny fomba fiaina ara-pahasalamana amin'ny ankapobeny miaraka amin'ny fanatanjahan-tena be dia be sy ny sakafo mifototra amin'ny sakafo tena izy, ny fibre prebiôtika be dia be ary ny sakafo tsy misy dikany.
