ចេក៖ ល្អឬអាក្រក់
ចេកស្ថិតក្នុងចំណោមផ្លែឈើពេញនិយមបំផុតក្នុងពិភពលោក។
ពួកវាអាចចល័តបាន និងងាយស្រួលក្នុងការប្រើប្រាស់ ដែលធ្វើឱ្យវាក្លាយជាអាហារសម្រន់ដ៏ល្អមួយនៅពេលធ្វើដំណើរ។
ចេកក៏មានជីវជាតិច្រើនដែរ ហើយមានជាតិសរសៃ និងសារធាតុប្រឆាំងអុកស៊ីតកម្មខ្ពស់។
ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ មនុស្សជាច្រើនមានការងឿងឆ្ងល់អំពីផ្លែចេកដោយសារតែជាតិស្ករ និងមាតិកាកាបូអ៊ីដ្រាតខ្ពស់របស់វា។
អត្ថបទនេះពិចារណាស៊ីជម្រៅអំពីផ្លែចេក និងផលប៉ះពាល់សុខភាពរបស់វា។
ចេកមានសារធាតុចិញ្ចឹមសំខាន់ៗមួយចំនួន
ច្រើនជាង 90% នៃកាឡូរីនៅក្នុងចេកបានមកពី។
នៅពេលដែលចេកទុំ ម្សៅនៅក្នុងវាប្រែទៅជាស្ករ។
ដោយហេតុផលនេះ ចេកដែលមិនទាន់ទុំ (បៃតង) មានជាតិម្សៅខ្ពស់ និងធន់ទ្រាំ ខណៈចេកទុំ (លឿង) មានជាតិស្ករជាចម្បង។
ចេកក៏មានបរិមាណជាតិសរសៃសមរម្យ និងមានជាតិខ្លាញ់តិច។
ចេកមានច្រើនប្រភេទ ដែលធ្វើឲ្យវាមានទំហំ និងពណ៌ខុសៗគ្នា។ ចេកទំហំមធ្យម (១១៨ក្រាម) មានប្រហែល ១០៥។
ចេកទំហំមធ្យមក៏មានសារធាតុចិញ្ចឹមដូចខាងក្រោម ():
- ប៉ូតាស្យូម៖ 9% នៃ RDI ។
- វីតាមីនបេ ៦៖ 33% នៃ RDI ។
- វីតាមីន C: 11% នៃ RDI ។
- ម៉ាញ៉េស្យូម៖ 8% នៃ RDI ។
- ស្ពាន់៖ 10% នៃ RDI ។
- ម៉ង់ហ្គាណែស៖ 14% នៃ RDI ។
- ជាតិសរសៃ៖ វេយ្យាករណ៍ ៣០ ។
ចេកក៏មានសមាសធាតុរុក្ខជាតិមានប្រយោជន៍ និងសារធាតុប្រឆាំងអុកស៊ីតកម្ម រួមទាំងសារធាតុ dopamine និង catechin () ផងដែរ។
សម្រាប់ព័ត៌មានលម្អិតបន្ថែមអំពីសារធាតុចិញ្ចឹមនៅក្នុងផ្លែចេក មានអ្វីគ្រប់យ៉ាងដែលអ្នកត្រូវដឹង។
សេចក្តីសន្និដ្ឋានៈ
ចេកជាប្រភពដ៏ល្អនៃសារធាតុចិញ្ចឹមជាច្រើន រួមមានប៉ូតាស្យូម វីតាមីន B6 វីតាមីន C និងជាតិសរសៃ។ ពួកវាក៏មានផ្ទុកនូវសារធាតុប្រឆាំងអុកស៊ីតកម្មផ្សេងៗ និងសមាសធាតុរុក្ខជាតិផងដែរ។
ចេកមានជាតិសរសៃខ្ពស់ និងម្សៅធន់
សំដៅលើកាបូអ៊ីដ្រាតដែលមិនអាចរំលាយបាននៅក្នុងប្រព័ន្ធរំលាយអាហារខាងលើ។
ការទទួលទានជាតិសរសៃខ្ពស់ត្រូវបានផ្សារភ្ជាប់ទៅនឹងអត្ថប្រយោជន៍សុខភាពជាច្រើន។ ចេកនីមួយៗមានផ្ទុកប្រហែល 3 ក្រាម ដែលធ្វើឱ្យវាក្លាយជាប្រភពដ៏ល្អនៃជាតិសរសៃ (, ) ។
ចេកបៃតង ឬមិនទាន់ទុំ សម្បូរទៅដោយជាតិកាបូអ៊ីដ្រាតដែលមិនអាចរំលាយបាន ដែលមានមុខងារដូចជាជាតិសរសៃ។ ចេកកាន់តែបៃតង មាតិកាម្សៅធន់នឹងខ្ពស់ជាង ()។
ម្សៅដែលធន់ទ្រាំត្រូវបានផ្សារភ្ជាប់ទៅនឹងអត្ថប្រយោជន៍សុខភាពជាច្រើន (, , , , , , ) :
- ធ្វើឱ្យប្រសើរឡើងនូវសុខភាពពោះវៀន។
- បង្កើនអារម្មណ៍នៃភាពពេញលេញបន្ទាប់ពីអាហារ។
- កាត់បន្ថយ។
- ទម្លាក់កម្រិតជាតិស្ករក្នុងឈាមបន្ទាប់ពីអាហារ។
Pectin គឺជាប្រភេទជាតិសរសៃអាហារមួយផ្សេងទៀតដែលមាននៅក្នុងផ្លែចេក។ សារធាតុ Pectin ផ្តល់រូបរាងរចនាសម្ព័ន្ធដល់ផ្លែចេក ជួយរក្សារាងរបស់វា។
នៅពេលដែលចេកទុំខ្លាំង អង់ស៊ីមចាប់ផ្តើមបំបែកសារជាតិ pectin ហើយផ្លែឈើក្លាយទៅជាទន់ និងជូរ ()។
Pectins អាចកាត់បន្ថយចំណង់អាហារ និងកម្រិតជាតិស្ករក្នុងឈាមកម្រិតមធ្យមបន្ទាប់ពីអាហាររួច។ ពួកគេក៏អាចជួយការពារប្រឆាំងនឹងជំងឺមហារីកពោះវៀនធំផងដែរ (, , , )។
សេចក្តីសន្និដ្ឋានៈ
ចេកសម្បូរទៅដោយជាតិសរសៃ។ ចេកមិនទុំក៏សម្បូរទៅដោយម្សៅធន់ទ្រាំ និងសារជាតិ pectin ដែលអាចផ្តល់អត្ថប្រយោជន៍ជាច្រើនដល់សុខភាព។
តើចេកប៉ះពាល់ដល់ការសម្រកទម្ងន់យ៉ាងដូចម្តេច?
គ្មានការសិក្សាណាមួយបានធ្វើការស្រាវជ្រាវពីផលប៉ះពាល់នៃផ្លែចេកឡើយ។
ទោះបីជាយ៉ាងណាក៏ដោយ ការសិក្សាលើអ្នកធាត់ និងជំងឺទឹកនោមផ្អែម បានស៊ើបអង្កេតពីរបៀបដែលចេកមិនទាន់ទុំ ម្សៅ (សម្បូរទៅដោយម្សៅដែលធន់ទ្រាំ) ប៉ះពាល់ដល់ទំងន់រាងកាយ និងភាពប្រែប្រួលអាំងស៊ុយលីន។
ពួកគេបានរកឃើញថាការទទួលទានម្សៅចេក 24 ក្រាមជារៀងរាល់ថ្ងៃសម្រាប់រយៈពេល 4 សប្តាហ៍បណ្តាលឱ្យស្រកទម្ងន់ 2,6 ផោន (1,2 គីឡូក្រាម) ខណៈពេលដែលធ្វើអោយប្រសើរឡើងនូវភាពប្រែប្រួលអាំងស៊ុយលីន () ។
ការសិក្សាផ្សេងទៀតក៏បានភ្ជាប់ការទទួលទានផ្លែឈើទៅនឹងការសម្រកទម្ងន់ផងដែរ។ ផ្លែឈើសម្បូរជាតិសរសៃ ហើយការទទួលទានជាតិសរសៃខ្ពស់ត្រូវបានផ្សារភ្ជាប់ជាមួយនឹងទម្ងន់ខ្លួនទាប (, , ) ។
លើសពីនេះ ម្សៅដែលធន់ទ្រាំ នាពេលថ្មីៗនេះ បានទទួលការចាប់អារម្មណ៍ខ្លះៗថាជាគ្រឿងផ្សំដែលជួយសម្រកទម្ងន់ ()។
វាអាចរួមចំណែកដល់ការសម្រកទម្ងន់ដោយបង្កើនការឆ្អែត និងកាត់បន្ថយចំណង់អាហារ ជួយមនុស្សឱ្យញ៉ាំកាឡូរីតិច (, )។
ទោះបីជាមិនមានការសិក្សាណាមួយបានបង្ហាញថាផ្លែចេក នៅក្នុងខ្លួនវាផ្ទាល់ បណ្តាលឱ្យស្រកទម្ងន់ ពួកគេមានលក្ខណៈសម្បត្តិជាច្រើនដែលគួរធ្វើឱ្យពួកគេតែមួយ។
និយាយអញ្ចឹងចេកមិនមែនជាអាហារល្អសម្រាប់ទេ។ ចេកទំហំមធ្យមមួយមានកាបូអ៊ីដ្រាត ២៧ ក្រាម។
សេចក្តីសន្និដ្ឋានៈ
ជាតិសរសៃនៃផ្លែចេកអាចលើកកម្ពស់ការសម្រកទម្ងន់ដោយបង្កើនអារម្មណ៍ឆ្អែត និងកាត់បន្ថយចំណង់អាហារ។ ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ បរិមាណកាបូអ៊ីដ្រាតខ្ពស់នៃចេកធ្វើឱ្យពួកវាមិនស័ក្តិសមសម្រាប់របបអាហារកាបូអ៊ីដ្រាតទាប។
ចេកសម្បូរប៉ូតាស្យូម
ចេកជាប្រភពអាហារសំខាន់នៃប៉ូតាស្យូម។
ចេកទំហំមធ្យមមានផ្ទុកប៉ូតាស្យូម ០,៤ ក្រាម ឬ ៩% នៃ RDI ។
ប៉ូតាស្យូមគឺជាសារធាតុរ៉ែដ៏សំខាន់ដែលមនុស្សជាច្រើនមិនទទួលបានគ្រប់គ្រាន់។ វាដើរតួនាទីយ៉ាងសំខាន់ក្នុងការគ្រប់គ្រងសម្ពាធឈាម និងមុខងារតម្រងនោម ()។
របបអាហារសម្បូរប៉ូតាស្យូមអាចជួយបន្ថយសម្ពាធឈាម និងមានឥទ្ធិពលវិជ្ជមានលើសុខភាពបេះដូង។ ការទទួលទានប៉ូតាស្យូមខ្ពស់ត្រូវបានផ្សារភ្ជាប់ទៅនឹងការថយចុះហានិភ័យនៃជំងឺបេះដូង (, , ) ។
សេចក្តីសន្និដ្ឋានៈ
ចេកមានជាតិប៉ូតាស្យូមខ្ពស់ ដែលអាចជួយបន្ថយសម្ពាធឈាម និងកាត់បន្ថយហានិភ័យនៃជំងឺបេះដូង។
ចេកក៏មានបរិមាណម៉ាញេស្យូមសមរម្យផងដែរ។
ចេកជាប្រភពដ៏ល្អនៃម៉ាញេស្យូម ព្រោះវាមានផ្ទុក 8% នៃ RDI ។
ម៉ាញ៉េស្យូមគឺជាសារធាតុរ៉ែដ៏សំខាន់បំផុតនៅក្នុងរាងកាយ ហើយដំណើរការផ្សេងៗគ្នារាប់រយតម្រូវឱ្យវាដំណើរការ។
ការទទួលទានម៉ាញេស្យូមខ្ពស់អាចការពារប្រឆាំងនឹងជំងឺរ៉ាំរ៉ៃជាច្រើន រួមទាំងជំងឺលើសឈាម ជំងឺបេះដូង និងជំងឺទឹកនោមផ្អែមប្រភេទទី 2 ()។
ម៉ាញ៉េស្យូមក៏អាចដើរតួនាទីមានប្រយោជន៍ចំពោះសុខភាពឆ្អឹងផងដែរ (, , ) ។
សេចក្តីសន្និដ្ឋានៈ
ចេកជាប្រភពដ៏ល្អនៃម៉ាញេស្យូម ជាសារធាតុរ៉ែដែលមានតួនាទីរាប់រយក្នុងរាងកាយ។ ម៉ាញ៉េស្យូមអាចការពារប្រឆាំងនឹងជំងឺបេះដូងនិងជំងឺទឹកនោមផ្អែមប្រភេទទី 2 ។
ចេកអាចផ្តល់អត្ថប្រយោជន៍ដល់សុខភាពរំលាយអាហារ
ចេកបៃតងមិនទុំសម្បូរទៅដោយម្សៅធន់ទ្រាំនឹងសារជាតិ pectin ។
សមាសធាតុទាំងនេះដើរតួជាសារធាតុចិញ្ចឹម prebiotic ដែលចិញ្ចឹមបាក់តេរីល្អនៅក្នុងប្រព័ន្ធរំលាយអាហារ () ។
សារធាតុចិញ្ចឹមទាំងនេះត្រូវបាន fermented ដោយបាក់តេរីល្អនៅក្នុងពោះវៀនធំដែលបង្កើត butyrate () ។
Butyrate គឺជាអាស៊ីតខ្លាញ់ខ្សែសង្វាក់ខ្លីដែលរួមចំណែកដល់សុខភាពរំលាយអាហារ។ វាក៏អាចកាត់បន្ថយហានិភ័យនៃជំងឺមហារីកពោះវៀនធំផងដែរ (, )។
សេចក្តីសន្និដ្ឋានៈ
ចេកបៃតងមិនទុំ សម្បូរទៅដោយសារធាតុប្រឆាំងអុកស៊ីតកម្ម និងសារធាតុ pectin ដែលអាចជួយដល់សុខភាពរំលាយអាហារ និងកាត់បន្ថយហានិភ័យនៃជំងឺមហារីកពោះវៀនធំ។
តើផ្លែចេកមានសុវត្ថិភាពសម្រាប់អ្នកជំងឺទឹកនោមផ្អែមទេ?
មតិត្រូវបានបែងចែកថាតើផ្លែចេកមានសុវត្ថិភាពសម្រាប់អ្នកកើតជំងឺទឹកនោមផ្អែមដែរឬទេ ព្រោះវាមានជាតិម្សៅ និងស្ករខ្ពស់។
ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ ពួកគេនៅតែដាក់ចំណាត់ថ្នាក់ទាបទៅមធ្យមលើសន្ទស្សន៍ glycemic ដែលវាស់ពីរបៀបដែលអាហារប៉ះពាល់ដល់ការកើនឡើងកម្រិតជាតិស្ករក្នុងឈាមបន្ទាប់ពីអាហាររួច។
ចេកមានសន្ទស្សន៍ glycemic ពី 42 ទៅ 62 អាស្រ័យលើភាពទុំរបស់វា () ។
ការទទួលទានចេកក្នុងបរិមាណល្មមគួរតែមានសុវត្ថិភាពសម្រាប់អ្នកដែលមានជំងឺទឹកនោមផ្អែម ប៉ុន្តែពួកគេប្រហែលជាចង់ជៀសវាងការទទួលទានចេកទុំក្នុងបរិមាណច្រើន។
បន្ថែមពីលើនេះ វាគួរតែត្រូវបានកត់សម្គាល់ថា អ្នកជំងឺទឹកនោមផ្អែមតែងតែត្រូវប្រាកដថាតាមដានកម្រិតជាតិស្ករក្នុងឈាមរបស់ពួកគេដោយប្រុងប្រយ័ត្ន បន្ទាប់ពីទទួលទានអាហារដែលមានជាតិកាបូអ៊ីដ្រាត និងជាតិស្ករខ្ពស់។
សេចក្តីសន្និដ្ឋានៈ
ការទទួលទានផ្លែចេកក្នុងបរិមាណមធ្យមមិនគួរបង្កើនកម្រិតជាតិស្ករក្នុងឈាមខ្លាំងនោះទេ។ ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ អ្នកជំងឺទឹកនោមផ្អែមគួរតែប្រយ័ត្នជាមួយចេកទុំ។
តើចេកមានផលប៉ះពាល់ដល់សុខភាពទេ?
ចេកហាក់ដូចជាមិនមានផលប៉ះពាល់ធ្ងន់ធ្ងរណាមួយឡើយ។
ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ អ្នកដែលមានអាឡែស៊ីទៅនឹងជ័រកៅស៊ូក៏អាចមានអាឡែស៊ីទៅនឹងចេកផងដែរ។
ការសិក្សាបានបង្ហាញថាប្រហែល 30-50% នៃអ្នកដែលមានអាឡែស៊ីជ័រក៏ងាយនឹងអាហាររុក្ខជាតិមួយចំនួន () ផងដែរ។
សេចក្តីសន្និដ្ឋានៈ
ចេកហាក់ដូចជាមិនមានផលប៉ះពាល់អវិជ្ជមានដល់សុខភាពទេ ប៉ុន្តែវាអាចបណ្តាលឱ្យមានប្រតិកម្មអាលែហ្សីចំពោះមនុស្សមួយចំនួនដែលមានអាលែកហ្ស៊ីជ័រ។
ដូចផ្លែឈើភាគច្រើនដែរ ចេកមានសុខភាពល្អណាស់។
ចេកមានជីវជាតិច្រើន។
ពួកវាមានជាតិសរសៃ ប៉ូតាស្យូម វីតាមីន C វីតាមីន B6 និងសមាសធាតុរុក្ខជាតិមានប្រយោជន៍មួយចំនួនទៀត។
សារធាតុចិញ្ចឹមទាំងនេះអាចមានអត្ថប្រយោជន៍សុខភាពមួយចំនួនដូចជាការរំលាយអាហារ និងសុខភាពបេះដូង។
ថ្វីត្បិតតែចេកមិនស័ក្តិសមសម្រាប់របបអាហារដែលមានជាតិកាបូអ៊ីដ្រាតទាប និងអាចបង្កបញ្ហាដល់អ្នកជំងឺទឹកនោមផ្អែមមួយចំនួនក៏ដោយ ប៉ុន្តែវាជាអាហារដែលមានសុខភាពល្អមិនគួរឱ្យជឿ។